Armand van de Laar, bestuurlijk eigenaar Werklocaties MRDH:

De combinatie wonen-werken is de heilige graal voor toekomstgerichte gebiedsontwikkeling

Woonwerkgebied Stationstuinen

'Woonwerkgebied Stationstuinen wordt dorps, vriendelijk en groen’

Bedrijventerrein Barendrecht-Oost wordt de komende jaren gedeeltelijk omgevormd tot een woonwerkgebied: Stationstuinen. In de nieuwe, groene wijk komen onder meer tussen de 2.300 en 3.500 betaalbare woningen, maar ook 40.000 tot 60.000 m2 voorzieningen, bedrijven en opleidingsinstituten. Bestaande bedrijven worden deels herplaatst naar het nabijgelegen Nieuw-Reijerwaard. Een tweegesprek tussen wethouder Arnoud Proos (Barendrecht) en de Rijswijkse wethouder Armand van de Laar, ook bestuurlijk eigenaar Werklocaties MRDH: “Ik vind het een heel slimme, authentieke positionering.”

Barendrecht is het logistieke hart van de Nederlandse groente- en fruithandel. Op de verschillende bedrijventerreinen zijn ruim honderd bedrijven actief met een totale omzet van ruim 5 miljard euro, vertelt wethouder Economische Zaken Arnoud Proos. “Het is een van de grootste knooppunten ter wereld voor verse groenten en fruit. Barendrecht is er bekend om in binnen- en buitenland.”
De belangrijkste bedrijventerreinen rond AGF van Ridderkerk en Barendrecht vormen sinds enkele jaren Dutch Fresh Port. Naast het Ridderkerkse Nieuw-Reijerwaard en Verenambacht gaat het om bedrijventerrein Barendrecht-Oost. Dat laatste gebied ligt het dichtst bij het station en bestaat voor een deel uit oudere gebouwen. Daarom heeft Barendrecht besloten Barendrecht-Oost te transformeren tot een woonwerkgebied.

‘Stationstuinen wordt dorps en vriendelijk, in combinatie met hoogbouw en met veel groen’

Stationstuinen zal in de toekomst ruimte bieden aan 2.300 tot 3.500 woningen. Daarvoor zal een deel van de bedrijven op Barendrecht-Oost verplaatsen naar Nieuw-Reijerwaard. Maar in Stationstuinen blijft ruimte voor bedrijvigheid. Zo hoopt Barendrecht dat onder meer startups en laboratoria op het gebied van vers zich er gaan vestigen. En Stationstuinen wordt vooral heel groen. 

Armand van de Laar is onder de indruk van de plannen van Barendrecht, vertelt hij in een tweegesprek met Arnoud Proos. Van de Laar is wethouder Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling in Rijswijk én bestuurlijk eigenaar Werklocaties bij MRDH. “De combinatie wonen-werken is de heilige graal voor toekomstgerichte gebiedsontwikkeling”. Proos: “Jonge bedrijven melden zich spontaan aan om zich hier te vestigen.”

‘Achtertuin’ van Rotterdam

Armand van de Laar: “Wat is voor jou de kern van Stationstuinen?”

Arnoud Proos: “Met Stationstuinen willen we een impuls geven aan het hele gebied, dus aan Barendrecht en aan Dutch Fresh Port. Er is in Barendrecht een enorme behoefte aan woningen, en de regio heeft een enorme opgave als het gaat om sociale woningbouw. Stationstuinen ligt naast het station, tussen het centrum en Dutch Fresh Port. Station Barendrecht is namelijk een enorm OV-knooppunt, maar dat wordt niet optimaal gebruikt binnen de gemeente. De woningen in Stationstuinen zijn dus gericht op mensen die een klik hebben met het OV. Daarbij komt dat we Barendrecht-Oost willen moderniseren.”

Armand van de Laar: “Gemeenten in de regio zijn keihard bezig met het bouwen van woningen. Belangrijke vragen daarbij zijn allereerst: hoe maak je naoorlogse gebieden toekomstbestendig? Maar ook: op welke woningen richt je je? Het gaat dus voor een belangrijk deel over identiteit: passen de woningen bij wie je bent?”

Arnoud Proos: “Stationstuinen wordt dorps en vriendelijk, in combinatie met hoogbouw. En dus met veel groen. Mensen hebben behoefte aan groen in hun woonomgeving, en het is beter voor het klimaat. Een boom en een stukje groen helpt immers meer tegen hittestress dan tien airco’s. En groen en duurzaam past natuurlijk ook bij Dutch Fresh Port, en bij onze functie als ‘achtertuin’ van Rotterdam. We bouwen woningen waaraan mensen behoefte hebben. Stationstuinen wordt een dwarsdoorsnede van Barendrecht, met woningen voor bijvoorbeeld starters en gezinnen, en met verschillende woon-zorgconcepten. En met 30% sociale woningbouw. Dit voorjaar doen we een aanvraag voor de Woningbouwimpuls.”

Reststromen en milieuvriendelijke verpakkingen

Armand van de Laar: “Ik vind de positionering slim en authentiek: Stationstuinen is een mooie, groene naam. Maar de Metropoolregio kijkt natuurlijk naar het vestigingsklimaat. Wat voor bedrijven willen jullie in Stationstuinen, en weten die Barendrecht te vinden?”

Arnoud Proos: “We denken daarbij aan onder meer startups op het gebied van vers. Daarbij kun je denken aan jonge bedrijven die aan de slag gaan met reststromen. Maar ook laboratoria die onderzoek doen naar bijvoorbeeld milieuvriendelijke verpakkingen. Waar die bedrijven vandaan komen? Bijvoorbeeld van de Wageningen University of uit het buitenland. Er zijn bedrijven die zichzelf melden: zij zien de potentie van de nabijheid van Dutch Fresh Port. Daarnaast steken we energie in de marketing van het gebied.”

Armand van de Laar: “Tegelijkertijd worden bedrijven vanuit Barendrecht-Oost herplaatst. Hoe wordt dat georganiseerd?”

Arnoud Proos: “We kregen in het begin vragen van ondernemers: kan ik nog blijven ondernemen? Voor 13.6 hectare aan bedrijven op Barendrecht-Oost is plaats op Nieuw-Reijerwaard. Die bedrijven krijgen een financiële vergoeding. Daarvoor zijn we in overleg met de eigenaar van de grond op Barendrecht-Oost: dat is een ondernemer. Andere partijen met wie we samenwerken op het gebied van wonen en werken zijn Ridderkerk, Rotterdam en de provincie Zuid-Holland. En natuurlijk de ondernemers.”

Gedragen door ondernemers

Armand van de Laar: “Er komt ook een campus in Stationstuinen. Hoe is dat idee ontstaan?”

Arnoud Proos: “Er zijn al initiatieven op het gebied van scholing in Dutch Fresh Port. Zo zijn er opleidingen tot heftruckchauffeur. Vanuit het onderwijs kregen we de vraag of er behoefte was aan een campus op hbo- en mbo-niveau. Onze reactie was: vraag maar aan de ondernemers. En die waren heel enthousiast. Ondernemers begrijpen dat ze voor hun eigen ontwikkeling de juiste mensen nodig hebben. Het plan voor de campus begint dus bij het onderwijs, en wordt gedragen door ondernemers.”

Armand van de Laar: “Maar natuurlijk moet er ook plek zijn voor ondernemers. Hippe studio’s met een mooi uitzicht verkopen is niet zo moeilijk. Maar kan bijvoorbeeld ook een aannemersbedrijf er terecht, en kan die zijn busjes parkeren?”

Arnoud Proos: “Dat is zeker een aandachtspunt. Bedoeling is dat de mensen in Stationstuinen met hun fiets naar hun werk kunnen, of met het OV. Dat betekent dat een deel van de inwoners in het gebied zelf gaat werken. Het worden dus geen gescheiden werelden.”

De bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat van de MRDH heeft op 17 maart 2021 advies gegeven aan Barendrecht voor het verdere proces naar realisatie. Lees hier meer over Werklocaties in de metropoolregio.