In Lansingerland zitten veel bedrijven en organisaties die wereldspelers zijn op het gebied van ‘groene kennis’. Kennis van de plant is ook het centrale thema van het Horti Science Park, de campus die in 2018 startte met de samenwerking van Lentiz MBO Oostland, Wageningen University & Research en Delphy Improvement Centre. Stap voor stap wordt het Horti Science Park de komende jaren doorontwikkeld. “De tuinbouw is goed voor een derde van alle arbeidsplaatsen in Lansingerland.”
Het gaat goed met Melanchthon Business School en Lentiz MBO Oostland in Bleiswijk, vertelt directeur Cees de Jong. Drie jaar geleden bij de opening waren er 20 studenten, nu zijn het er al 260, waarvan een groot deel één van de tuinbouw-opleidingen volgt. Zij stromen de komende jaren door naar een baan bij één van de vele duizenden bedrijven in de regionale glastuinbouw.
Het geheim van het succes volgens De Jong: de praktijk betrekken bij de opleidingen middels hybride onderwijs. “De ontwikkelingen in de praktijk gaan vaak te snel voor een traditionele onderwijsopzet, boeken zijn al snel verouderd.” Daarbij speelt de ontwikkeling van de campus Horti Science Park - enkele kilometers verderop - een prominente rol. Daar zijn direct naast elkaar twee toonaangevende onderzoeksinstanties gevestigd: de business unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research (WUR) en Delphy Improvement Centre. Ze zijn omgeven door verschillende bedrijven van wereldformaat op het gebied van glastuinbouw. Bij de WUR en Delphy zijn vaak studenten van MBO Oostland te vinden. De Jong: “Studenten Teelttechnologie & Management kunnen daar bijvoorbeeld een echte kas aansturen op basis van datagestuurd telen. Dát vinden ze leuk!”
De ontwikkelingen in de praktijk gaan vaak te snel voor een traditionele onderwijsopzet
De samenwerking tussen WUR, Delphy en Lentiz MBO Oostland smaakt naar meer. Stap voor stap wordt het Horti Science Park de komende jaren doorontwikkeld. Daarvoor zijn veel ideeën, zoals ruimte voor start-ups tot een locatie voor events. Wat al die plannen bindt is ‘groene kennis’, ofwel kennis over hoe gewassen reageren op bijvoorbeeld licht of klimaat. Samir Amghar, strategisch adviseur Economische Zaken van de gemeente Lansingerland: “Het vertrekpunt is kennis over de plant. Die kennis is relevant voor de gemeente, de regio, het land én de hele wereld.”
Goede buren
De kiem van het Horti Science Park ligt in 2005, vertelt directeur Aad van den Berg van Delphy. Van den Berg was voor zijn bedrijf - dat toen nog GreenQ heette - op zoek naar een nieuwe locatie, en kreeg een belletje van een relatie van de WUR. Die vroeg of Van den Berg misschien interesse had om buurman te worden van de WUR, op een nieuw te bouwen locatie in Bleiswijk. “We zijn immers complementair aan elkaar: de WUR doet onderzoek, wij zitten meer tussen onderzoek en de tuinbouwpraktijk in.”
Het jaar daarna was de nieuwbouw gereed en werden de eerste gewassen geplant in de onderzoekskassen van WUR en Delphy. De beide buren vierden dat 15-jarig bestaan onlangs met een serie evenementen. Zo was er de opening van een nieuw Fieldlab Vertical Farming: een project waaraan beide instanties samenwerken. Die opening trok veel internationale bezoekers. Want de kennis die in Bleiswijk wordt ontwikkeld op gebied van bijvoorbeeld vertical farming is wereldberoemd. Van den Berg: “Ik had pas twee CEO’s van Amerikaanse bedrijven op bezoek. Dat zijn bedrijven met omzetten van miljoenen euro’s. En die waren totaal onder de indruk van wat hier gebeurt. Dat soort partijen komt naar Nederland voor een betere kennispositie.”
Enkele jaren na de start plaatste Delphy - in overleg met Lentiz - enkele kassen voor mbo- en hbo-studenten. Van den Berg: “Daar kunnen de studenten zelf telen en fouten maken. Want van fouten leer je.” En in 2014 gebruikte Van den Berg tijdens een presentatie voor het eerst de naam Horti Science Park voor de samenwerking tussen WUR, Delphy en Lentiz.
Fotografie: Wageningen University & Research
Behoefte aan vakmanschap
In 2018 deden de gemeente Lansingerland, WUR, Delphy en Lentiz MBO Oostland een campusaanvraag bij de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Die aanvraag behandelde twee concrete projecten voor hybride leren: Fossielvrije Glastuinbouw en Digital Greenhouse. Bij beide projecten staan de plant, innovatie en duurzaamheid centraal: hoe kunnen voldoende producten van goede kwaliteit geteeld worden zonder de inzet van fossiele brandstoffen, en hoe kunnen gewassen met hulp van kunstmatige intelligentie autonoom geteeld worden?
Die aandacht voor groene kennis kenmerkt dit deel van de metropoolregio. Want naast de WUR en Delphy telt Lansingerland meer bedrijven en instanties die daarin sterk zijn. Zo is Anthura ’s werelds grootste veredelaar van orchideeën en anthuriums, Koppert Biological Systems is zo ongeveer de uitvinder van biologische gewasbescherming en de vestiging van Bayer in Bergschenhoek is het bedrijf waar veel nieuwe groenterassen worden ontwikkeld.
De tuinbouw is de grootste economie in onze regio
Die ondernemingen - samen met alle andere tuinbouwbedrijven - zijn belangrijk voor de regionale economie. Immers, de glastuinbouw is één van de belangrijkste werkgevers. Amghar: “De tuinbouwgerelateerde bedrijven in Lansingerland hebben een toegevoegde waarde van 700 miljoen euro en 8.000 mensen in Lansingerland werken bij de zogenoemde ‘Greenport-bedrijven’. Dat is een derde van alle arbeidsplaatsen. De tuinbouw is dan ook de grootste economie in onze regio.“
Stapje voor stapje uitbreiden
Naast Oostland telt de metropoolregio meer tuinbouwgebieden. In het Westland zitten veel bedrijven die toonaangevend zijn in ‘grijze kennis’, zoals de bouw van klimaatinstallaties en de ontwikkeling van tuinbouwcomputers. In Barendrecht/Ridderkerk zitten veel logistieke bedrijven. En niet toevallig zijn in alle drie de gebieden inmiddels campussen te vinden, als onderdeel van de grotere samenwerking Greenport Horti Campus: het World Horti Center in Naaldwijk, Dutch Fresh Port in Barendrecht en dus het Horti Science Park in Bleiswijk. Op alle drie de campussen is een Lentiz mbo-vestiging aanwezig.
Verder wordt er in Lansingerland gewerkt aan uitbreiding, vertelt Eric Poot, teamleider van de business unit Glastuinbouw van de WUR. “Je kunt bijvoorbeeld denken aan ruimte voor start-ups: daarover zijn we in gesprek met YES!Delft en Startlife, de incubator van de WUR. Daarnaast zijn er buitenlandse, groene bedrijven die interesse hebben in een ‘foothold’ (een vestiging) en bedrijven uit de regio hebben soms spin-offs die een aparte plek verdienen. Ook hybride leren vanuit MBO Oostland werkt met meer opleidingsplaatsen in lokale partnerbedrijven.”
Het gaat om de inhoud
Onlangs bracht adviesbureau Twynstra Gudde advies uit over de toekomst van het Horti Science Park. Poot: “Dat advies gaat niet alleen over de hardware - dus de gebouwen - maar ook over de software. Hoe kun je wat hier gebeurt bijvoorbeeld verbinden met andere programma’s, zoals van Greenport West-Holland en de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Het Horti Science Park is meer dan alleen de gebouwen, het is een optelsom van alles wat we hier doen: de faciliteiten, de mensen, de kennis.”
De gemeente Lansingerland werkt momenteel aan de Horti Science Visie. Daarin staan zes bouwstenen centraal: positionering, innovatief ecosysteem (waaronder doorontwikkeling campus), gebiedsontwikkeling, regionale arbeidsmarkt, duurzame glastuinbouw en vitale samenleving. Najaar 2021 wordt de visie voorgelegd aan de gemeenteraad. Amghar: “We vragen de raad in het licht van de ‘triple helix’ te investeren in de verdere ontwikkeling van het Horti Science-cluster, zodat een brede beweging met een economisch-maatschappelijk perspectief ontstaat.”
Goed onderwijs maak je samen
De campus is dus de verbindende factor in het regionale ecosysteem. En op meer plekken weten bedrijven en onderwijs elkaar te vinden in Lansingerland. Zo hebben Melanchthon Business School en Lentiz MBO Oostland al honderden stagebedrijven, is Lentiz MBO Oostland de eerste mbo van het land met een eigen groene practor (tomatenteler Ted Duijvestijn) en zijn er veel bedrijven die lesruimte aanbieden.
De Jong: “Onze taak is: een moderne opleiding ontwikkelen, de kloof tussen onderwijs en bedrijfsleven verkleinen en zo veel mogelijk mensen interesseren. Daarom starten we al in het basisonderwijs met een gezamenlijke educatieve tuin voor leerlingen van de vijf basisscholen in Lansingerland. Daarmee willen we jongeren interesseren voor leefomgeving en de tuinbouw. Als ik directeuren van basisscholen sprak, dan vroegen ze: hoe ziet die tuin eruit? Mijn antwoord was: die mogen jullie mee-ontwikkelen. Want goed onderwijs maak je samen.”