Ferrie Förster, projectleider bij Economic Board Zuid-Holland:

Regionale samenwerking op de arbeidsmarkt biedt voordelen

Human Capital Akkoord

Bedrijventerreinen: dé oplossing voor een veerkrachtige arbeidsmarkt?

Een derde van de arbeidsplekken wordt gevuld op bedrijventerreinen en nogmaals een derde van de arbeidsplekken is indirect gerelateerd aan bedrijventerreinen. Een enorm kapitaal dus! De uitdagingen en daaraan gekoppelde doelstellingen die er zijn in Zuid-Holland op het vlak van de arbeidsmarkt, kunnen dan ook in potentie opgelost worden indien we de focus op die terreinen leggen. Of is dit te simpel gesteld? Ferrie Förster, projectleider Human Capital Zuid-Holland en werkzaam voor de Economic Board Zuid-Holland, stippelt het voor ons uit.  

Zuid-Holland is niet het beste jongetje van de klas als het gaat om de arbeidsmarkt. Integendeel. Een op de vijf bedrijven heeft een arbeidstekort, het grootste tekort in Nederland. Waaronder een enorm tekort aan goed gekwalificeerd personeel in de techniek en IT. En er is sprake van een versnipperde arbeidsmarkt. Een overstap van de ene naar de andere sector of van de ene naar de andere regio wordt onvoldoende gemaakt. Daarom is in 2019 een actiegericht en vraaggestuurd ‘Human Capital Akkoord’ in het leven geroepen, inmiddels ondertekend door 100 partners als provincie, gemeenten, werkgevers en kennis- en onderwijsinstellingen. Daarmee wil Zuid-Holland nationaal en internationaal concurrerend worden dankzij een arbeidsmarkt die het talent van werkenden optimaal benut.

Het grotere plaatje is de meerwaarde van deze samenwerking

85.000 werknemers (bij)scholing geven, 55.000 mensen de overstap laten maken naar een andere sector of regio en 1.000 internationale talenten behouden of aantrekken. Zomaar wat cijfers uit het Human Capital Akkoord. Een behoorlijke ambitie. Ferrie Förster: “Ik ben ervan overtuigd dat als wij grote dingen voor elkaar willen krijgen, wij ook grote ambities moeten neerzetten. Tegelijkertijd is massa maken dé uitdaging. Er is dan ook een zorgvuldig traject aan vooraf gegaan voordat we tot de uitvoering van de eerste projecten zijn gekomen, de fase waar we nu in zitten. We hebben eerst goed in beeld gebracht wat de knelpunten zijn op de arbeidsmarkt en die vertaald in een aantal concrete doelstellingen zoals het beter benutten van deeltijdwerkers. Daarbij is er gekozen voor een inhoudelijke focus op de sectoren life sciences & health, cyber security, tuinbouw, haven en high tech maakindustrie. En volgen we de transitiepaden uit de Roadmap Next Economy om toekomstgericht te werk te gaan. Dit zijn digitalisering, energietransitie en circulaire economie.”

Verwacht je dat de coronacrisis roeit in het eten gaat gooien?
“De ontwikkelingen rondom corona zullen zeker een dipje veroorzaken en wat accentverschillen opleveren, maar de groei die we verwachten in techniek en IT, die zal overeind blijven staan. We hebben gewoonweg data- en netwerkspecialisten en softwareontwikkelaars nodig. De coronacrisis heeft dit alleen maar versterkt. Een van de projecten die we ondersteunen is TekkieWorden: een digitaal platform met het doel om een brede doelgroep van 14+ jongeren op een moderne en speelse manier, met behulp van sociale media, te interesseren in techniek en IT. We merken dat de huidige initiatieven op dit gebied hier onvoldoende toe in staat zijn. Ofwel aanbodgestuurd te werk gaan, ofwel te traag inspelen op huidige ontwikkelingen, ofwel een visie ontwikkelen die te ver afstaat van de praktijk.”

“Vanwege corona zullen er wel meer mensen zijn die werk zoeken. Wij gaan ons dan ook actiever openstellen voor die mensen en meer aandacht hebben voor schoolverlaters door bijvoorbeeld doorstuderen en ondernemerschap te stimuleren. Maar nog belangrijker is om te voorkomen dat mensen hun baan verliezen. Dat is een uitdaging op het moment. Veel bedrijven gaan nu slecht en dat is niet bevorderlijk voor duurzaam commitment. Maar ik zie het tegelijkertijd als een kans om mensen bewust te maken, dat als je je baan verliest in de horeca er voldoende mogelijkheden liggen in de zorg, het onderwijs, de techniek of IT. Nu met corona is het des te waardevoller om een talent- en banenpool te vormen met meerdere werkgevers tussen diverse sectoren. Wat de een over heeft, heeft de ander juist nodig. Daar plukken we nu al de eerste vruchten van. Dat geeft veel voldoening!”

Het werk van de toekomst

Schaal willen maken. Staat dit haaks op het ‘micro’ niveau van een bedrijventerrein?
Ferrie vertelt: “Wij werken niet puur sectoraal en niet puur regionaal. Echter, als je dingen op gang wilt brengen, dan kan dit wel heel goed op regionale schaal. Anders doet niemand daaraan mee. Een mooi voorbeeld daarvan is Technology Park Ypenburg in Den Haag. Daar is een inhoudelijke verbinding tussen bedrijven, het zogenaamde ‘composietencluster’. In de beginfase lag de focus op versterking van de samenwerking tussen de partijen op het park, nu verschuift dat naar het aantrekken van externe maakbedrijven in de hightech materialen industrie. Dus lokaal testen, lessen leren om vervolgens op te schalen, dat is een prima uitgangspunt. Waar je voor moet waken is om alles per bedrijventerrein te gaan organiseren en telkens het wiel opnieuw te gaan uitvinden. Je zal het per situatie moeten bekijken. Indien er inhoudelijk soortgelijke activiteiten zijn en een logische geografische ligging, zie ik zeker voordeel in regionale samenwerking op de arbeidsmarkt. Dat zie je bijvoorbeeld bij Dutch Fresh Port; een aantal bedrijven(terreinen) die nog nadrukkelijker samen zijn gaan optrekken in Ridderkerk en Barendrecht met focus op de logistiek in agro, vers & food. Daar zit dan ook een gezamenlijk belang. En opnieuw is Ypenburg daar een mooi voorbeeld van, waar er initiatieven zijn –dankzij de inhoudelijke verbinding– voor een gezamenlijk opleidingsprogramma en gezamenlijke faciliteiten in een makerspace-achtige omgeving. Daarbij is een zekere mate van organisatiegraad van belang of in ieder geval een voorname partij op het desbetreffende terrein die de kar wil trekken en anderen in beweging brengt. Zo zie je bij Schieoevers in Delft een sterke bedrijvenkring die veel initiatieven onderneemt.”  

En transformatieopgaves van bedrijventerreinen, waar nadrukkelijk een menging plaatsvindt van wonen, werken en voorzieningen, biedt dat nog perspectief voor de arbeidsmarkt?
“Transformaties bieden zeker kansen, maar moet je secuur aanpakken, vooral met de zittende bedrijven en bewoners. Een gezamenlijke stip op de horizon vormgeven”, aldus Ferrie. “De provincie is in mijn ogen in de lead om kaders vast te stellen: welke regionale economie we willen hebben, welke bedrijven daar dan bij passen en welke opleidingen we fysiek dichtbij kunnen organiseren om een leven lang ontwikkelen te borgen. Komende decennia wordt het nog vele malen belangrijker om werknemers up to date te houden qua vaardigheden. Bij Schieoevers is de TU Delft om de hoek, maar dit zal niet altijd zo zijn. Nu met corona zie je dat het de ene medewerker lukt om een snelle digitaliseringsslag te slaan, maar de ander niet. We willen geen tweedeling. Als je dus gaat ontwikkelen op een bedrijventerrein is dat wat mij betreft een uitgelezen kans om in te zetten op een gezamenlijke campus en opleidingstrajecten en gedeelde faciliteiten zoals een bedrijfsrestaurant, maar ook betreffende personeelsdiensten als schoonmaak, IT-afdeling en onderhoud van het terrein.”   

Meer inspiratie en informatie opdoen over het Human Capital Akkoord Zuid-Holland? Klik hier.