Het was een kleine schok voor Schiedam toen in 2017 bekend werd dat de Glasfabriek de deuren zou sluiten. Maar het bood ook kansen om bedrijventerrein Nieuw-Mathenesse opnieuw in te richten. De plannen voor het gebied bestaan onder meer uit 1.000 nieuwe woningen. Dat betekent dat Schiedam 6,6 hectare werkruimte moet compenseren. De plannen daarvoor werden onlangs goedgekeurd door de provincie Zuid-Holland en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH). Wethouders Antoinette Laan (Wonen, Ruimtelijke Ordening en Wonen) en Marcel Houtkamp (Economie, Vastgoed en Grond) van gemeente Schiedam: “Nieuw-Mathenesse, dit bedrijventerrein kan een economische impuls geven aan Schiedam.”
Het Schiedamse deel van Nieuw-Mathenesse is een langwerpig bedrijventerrein van ongeveer 31 hectare dat haaks op de Maas staat. De bedrijven vormen een mooie weerspiegeling van de stad Schiedam: veel maritieme ondernemingen, ambachtelijke bedrijven en distilleerders. Wethouder Antoinette Laan van Wonen, Ruimtelijke Ordening en Wonen: “Schiedamse wodka is wereldberoemd.”
Maar Nieuw-Mathenesse is tevens een verouderd bedrijventerrein. “Het kan wel een likje verf gebruiken”, vertelt wethouder Marcel Houtkamp van onder meer Economie, Vastgoed en Grond. Veel bedrijven zijn er dan ook al decennia gevestigd, of langer. Houtkamp: “Er zijn op Nieuw-Mathenesse veel langlopende erfpachtcontracten van soms wel 99 jaar.” Veel van die erfpachtcontracten lopen af. Een kans voor de gemeente om het bedrijventerrein te “upgraden”.
Groene wijk met reuring
Maar de modernisering van Nieuw-Mathenesse is niet alleen ingegeven door de erfpachtcontracten. In 2017 vertrok de vermaarde Glasfabriek. Een kleine schok voor het gemeentebestuur, maar tevens nóg een aanleiding het gebied op te pakken. En de plannen van buurgemeente Rotterdam voor woningbouw in de nabijgelegen Merwe-Vierhavens.
Alles komt dus mooi samen
Schiedam ontwikkelde een plan voor gecombineerd gebruik: wonen, werken en recreëren. De gemeente heeft namelijk een flinke woningopgave: in 2030 moeten 6.000 woningen gerealiseerd zijn. Op Nieuw-Mathenesse zijn er daarvan 1.000 ingetekend; deze komen met name in het noordelijke deel van het bedrijventerrein.
Van die woningen zal minimaal 30 procent vallen in het sociale segment, en 40 procent in het middensegment. “Het wordt een groene wijk voor mensen die houden van de reuring die bij een stad hoort: er zitten bedrijven, er is dynamiek. Veel mensen die er wonen zullen ook werken bij de bedrijven die er zitten. Het is ook een wijk voor mensen die houden van water, want het ligt aan de Maas. De overgang tussen beide gemeenten zal nauwelijks opvallen.”
6,6 hectare compenseren
Voor ondernemingen in het zuidelijke deel van Nieuw-Mathenesse verandert er weinig. Het belangrijkste verschil is dat de openbare ruimte wordt opgeknapt. De grootste aanpassingen vinden in het noordelijk deel plaats: daar waar de woningen komen. Hier is dus minder ruimte voor bedrijven met een hoge milieucategorie. Deze 6,6 hectare moet de gemeente compenseren. Dat gebeurt voor een deel door het beter benutten van bestaande ruimte op zowel Nieuw-Mathenesse als op andere bedrijventerreinen, en door de ontwikkeling van nieuwe ruimte voor bedrijvigheid op de Wilhelminahaven en in ’s-Graveland.
Houtkamp: “We hebben veel gesproken met de bedrijven op Nieuw-Mathenesse. Zij zijn positief, maar ook kritisch. ‘Wat als woningen dichtbij komen, wat gaat er dan met ons gebeuren?’ Bedrijven in de hogere milieucategorieën hoeven niet op stel en sprong weg. Het is een plan van de lange adem: de totale realisatie duurt tien, vijftien jaar.”
Wat veel bedrijven zich realiseren, vertelt Laan, is dat de komst van woningen ook betekent dat (potentiële) medewerkers er komen wonen. Gunstig, want onder meer bedrijven in de maritieme sector hebben onvervulde vacatures. “Die bedrijven zien de plannen dus ook als kans.”
Stadspromotie
De aard van de bedrijvigheid in het noordelijk deel zal dus gedeeltelijk veranderen. Veel bedrijven – zoals de distilleerders – zullen blijven, hoopt de gemeente. Daarnaast hoopt de gemeente dat kleine, ambachtelijke bedrijven zich er zullen vestigen, maar ook bedrijven op het gebied van bijvoorbeeld mechatronica of 3D-printing.
Daarmee vervult het bedrijventerrein een belangrijke rol in de economische visie voor Schiedam, die na de zomer wordt gepresenteerd aan de gemeenteraad, vertelt Houtkamp. In die visie maakt Schiedam de slag naar onder meer de maak- en beleefindustrie. In het noordelijk deel van Nieuw-Mathenesse zitten de distilleerders. Dat is een mooie plek voor bijvoorbeeld horeca -en food-bedrijven. En daar zullen de winkels in het centrum van Schiedam ook weer van profiteren.”
Schiedam is een mooie stad, en dat willen we graag aan meer mensen laten zien
In de economische visie komt ook aandacht voor stadspromotie. Ook daarin kan Nieuw-Mathenesse een rol spelen, onder meer door oudere panden mooi op te knappen en door nieuwe horeca. Houtkamp: “We moeten sterker inzetten op Schiedam als beleefstad".
‘Logische locatie’
De bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat gaf onlangs advies over de plannen van Schiedam. “Wij zien uw ambities voor Nieuw-Mathenesse als een logische locatie voor verstedelijking in een goed OV-ontsloten gebied”, schrijft de commissie.
Het positieve advies van de provincie en de MRDH betekent dat Schiedam verder kan werken aan de toekomst van Nieuw-Mathenesse. Als eerste staan op de agenda de bestemmingsplannen en het uitwerken van de grondexploitatie. Houtkamp: “Vooral de grondexploitatie wordt heel spannend. Dat vraagt veel van de gemeente. De bedoeling is natuurlijk dat onderaan de streep 0 staat. Maar ik hoop dat als het tegenzit, we daarover in gesprek kunnen met het rijk.”
Trots
Laan en Houtkamp zijn trots op Nieuw-Mathenesse. Niet alleen op het concept voor het vernieuwde bedrijventerrein, maar ook op het proces. “Toen de Glasfabriek vertrok dachten we even: ‘Wat nu?’ We zijn nu vier jaar verder, hebben bestuurlijke commitment van de provincie en de MRDH. Dat geeft ons een mooi startpunt voor een nieuwe toekomst.”
“Dit bedrijventerrein kan een economische impuls geven aan Schiedam”, vertelt Laan. “Een uitermate gunstige ligging, zoals dicht bij de A20 en de A4, een intercitystation in de buurt en twee metroverbindingen. Geloof me: Schiedam is een kansenparel van de bovenste categorie. Er is nog wel wat schuurwerk nodig, maar dan komt er een schitterende parel tevoorschijn.”
De bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat van de MRDH heeft op 17 maart 2021 advies gegeven aan Schiedam voor het verdere proces naar realisatie. Lees hier meer over Werklocaties in de metropoolregio.
