RET, HTM en MRDH:

Corona biedt momentum om innovatie versneld toe te passen

InnOVatieroute

InnOVatieroute is unieke samenwerking

Corona of niet: in de spits is ruimte schaars in het openbaar vervoer. Met de InnOVatieroute werken Metropoolregio Rotterdam Den Haag en de vervoerders RET en HTM samen aan de grote uitdagingen van het OV, zoals het zo optimaal benutten van de ruimte. "Corona biedt momentum om innovatie versneld toe te passen."

"Het openbaar vervoer staat voor grote uitdagingen op het gebied van optimalisatie, duurzaamheid en reisbeleving, onder meer doordat de vraag naar  OV jaarlijks blijft groeien", vertelt Ivo van der Linden, programmamanager InnOVatieroute bij Metropoolregio Rotterdam Den Haag.  Slimme en nieuwe oplossingen zijn dus onontbeerlijk. Daarvoor hebben MRDH en de twee grote vervoerders in de regio - HTM en RET - de handen ineengeslagen. Samen ontwikkelden ze een innovatieprogramma voor de periode 2020-2023 genaamd InnOVatieroute. Hierin wordt gezocht naar kennis, ervaringen en innovaties van 'externe' partijen. Van der Linden: "In de InnOVatieroute zoeken we naar nieuwe kennis, netwerken en partners."

Eerste stap

Voorjaar 2020 was de eerste stap van de InnOVatieroute: start-ups en scale-ups uit het netwerk van YES!Delft werd gevraagd (technologische) oplossingen aan te dragen voor het beter omgaan met schaarse ruimte in het OV. De aanleiding was de toenemende spitsdrukte. De plotse coronauitbraak veranderde die vraag nauwelijks. Want ook in de anderhalvemetersamenleving is ruimte in het OV schaars.

"Door onze krachten te bundelen, kunnen we sneller en beter innoveren"

De samenwerking tussen MRDH, HTM en RET is gerust uniek te noemen. Allereerst doordat MRDH opdrachtgever is, en HTM en RET uitvoerders. "Door onze krachten te bundelen, kunnen we sneller en beter innoveren. We kunnen bijvoorbeeld slimmer testen", vertelt Lesly Broekaart, bij RET verantwoordelijk voor innovatie en duurzaamheid. Peter Smit, die dezelfde functie bekleedt, maar dan bij HTM: "Onze belangen zijn in evenwicht, en samen hebben we een grotere financiële slagkracht. We werken daarom heel nauw samen. Lesly en ik hebben dagelijks contact."

Hét onderwerp waarover Broekaart en Smit de afgelopen periode dagelijks contact hadden: corona. Want op perrons en in rijdend materieel moeten passagiers en personeel anderhalve meter afstand houden. Hoe is dát te organiseren en hoe kunnen we hier van elkaar leren? Zo zijn op twee proefperrons bij HTM unieke belijningstickers aangebracht die reizigers moeten helpen zich veilig te bewegen op de halte en bij de in- en uitstap. De InnOVatieroute heeft deze testen mogelijk gemaakt. Vervolgens hebben er optimalisaties plaatsgevonden en zijn 180 haltes uitgerold, waaronder de drukste van EBS. De lessen die we trekken uit deze experimenten en proeven delen we altijd met elkaar. Dat is de kracht van de InnOVatieroute."

vrouw brengt stickers aan op haltes

HTM testte unieke belijningstickers om reizigers te helpen zich veilig te bewegen op de halte en bij de in- en uitstap. De InnOVatieroute heeft deze testen mogelijk gemaakt.  Foto: Blomsma Groep

Netwerk van start-ups en scale-ups

Echte innovatie gebeurt echter vaak op een manier of door bedrijven die je nog niet kent. Daarom namen MRDH, RET en HTM contact op met incubator YES!Delft. "We hebben een internationaal netwerk van start-ups en scale-ups ", vertelt Natasja Marchese, Projectmanager partnerprogramma's bij YES!Delft. Van der Linden: "Via YES!Delft wilden we een netwerk ontsluiten waarmee we nog geen contact hadden."De tech-bedrijven uit het netwerk van YES!Delft kregen de oproep zich te melden voor een challenge over het beter benutten van de schaarse ruimte in het openbaar vervoer. De eerste oproep en een eerste schifting leverde een long list van dertig bedrijven op. Na de volgende selectie in maart telde de lijst nog tien jonge, innovatie bedrijven. Marchese: "En toen kwam corona. We hebben daarom half maart alles even op 'on hold' gezet. Door corona zou de case veranderen. We moesten dus terug naar de tekentafel. De bedrijven uit de Top 10 hebben we gevraagd: kun je in je oplossing ook nadenken over de anderhalvemetersamenleving. En het mooie was: de reacties daarop waren heel enthousiast."

Natasja Marches in videocall overleg

Nadat half maart alles even 'on hold' was gezet als gevolg van de coronamaatregelen ging de zoektocht naar innovatieve ideeën voor het OV online door.

Final event half juni 2020

De planning is door corona veranderd: halverwege juni 2020 vindt het final event plaats. Daaraan mogen dan de vier beste start-ups en scale-ups deelnemen. Dat levert - als het goed is - minimaal één toe te passen technologie op. Broekaart zag al veel mooie ideeën voorbij komen, zoals het meten van drukte door CO2-uitstoot of drukbelasting op stoelen te meten of door camerabeelden te analyseren. Met de winnende ideeën gaan MRDH, HTM en RET samen aan de slag. Daarmee willen ze niet te lang wachten, want door corona kijkt de maatschappij aandachtig naar de oplossingen van openbaarvervoermaatschappijen.   

Momentum

Van der Linden: "Corona biedt momentum om innovaties versneld toe te passen." Broekaart: "Ook met corona heb je te maken met een maximale capaciteit. Het grootste verschil is de beleving: door corona kan een stille tram ook maximaal bezet zijn." Het testen van die innovaties gebeurt bij voorkeur in de praktijk. Daarvoor heeft HTM bijvoorbeeld een rijdend testplatform: ‘de Innovatietram’. Smit: "Voertuig 4014 (te volgen via op OVzoeker.nl) is een RandstadRail voertuig die we kunnen ombouwen om nieuwe oplossingen en ideeën te testen. Zo kunnen we sneller achterhalen hoe echte reizigers onze ideeën ervaren en beoordelen. Ook de RET is druk bezig met testopstellingen in de vorm van Metrolab, waarbij zowel met mock-ups, als digitaal (VR) als met een echt voertuig nieuwe ideeën op het gebied van capaciteit en comfort getest worden de komende jaren."

reizigers bij bord dat drukte in metro aangeeft

Bij RET werd eerder dit jaar een experiment gedaan met een druktemeter in de metro. Reizigers zagen op een informatiepaneel waar het druk was in de metro en konden daarop hun keuze waar ze in wilden stappen bepalen

Nieuwe challenge

De InnOVatieroute van MRDH, RET en HTM stopt niet na de huidige challenge. Broekaart: "In kwartaal 3 van 2020 volgt een nieuwe challenge. Het thema is nog niet bekend. Op www.innovatieroute.nl zal die challenge te vinden zijn. En heb jij ideeën hiervoor, dan nodigen wij je graag uit om contact op te nemen!”

Logo innovatieroute